Bỏ ngỏ quản lý dòng tiền số khổng lồ

Một số đồng tiền số được giao dịch phổ biến hiện nay trên thế giới Ảnh AI: HOÀI DƯƠNG

Điều chỉnh hướng tiếp cận

Trước sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, giao dịch tiền mã hóa ngày càng phổ biến. Tại Việt Nam, việc giao dịch, mua bán các loại tiền số như Bitcoin, Ethereum... được thực hiện khá dễ dàng thông qua các sàn cung cấp dịch vụ giao dịch trực tuyến. Thực tiễn đòi hỏi cần sớm có chính sách hoàn chỉnh, dù đây là bài toán khó, cần sự phối hợp của nhiều cơ quan, lĩnh vực.

"Quyết định 194/2024 tập trung vào hai nội dung ưu tiên là chống rửa tiền, chống tài trợ khủng bố và tiêu chuẩn đối với đơn vị cung cấp tài sản số. Trong khi đó, 2 tiêu chuẩn quan trọng để hình thành hành lang pháp lý hoàn chỉnh là chính sách thuế đối với tài sản mã hóa và bảo vệ người dùng thì chưa được quan tâm thỏa đáng" - ông Phan Đức Trung, Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Blockchain Việt Nam (VBA), chỉ rõ.

Theo ông Trung, do thiếu khung khổ pháp lý nên thực tế ở Việt Nam đã phát sinh một số vụ việc liên quan giao dịch tiền số. Điển hình là vụ một người "chơi" Bitcoin phát sinh nguồn thu nhập, bị cơ quan thuế truy thu 2,6 tỉ đồng thuế GTGT và thu nhập cá nhân. Người này sau đó kiện ra tòa và thắng kiện do tiền số chưa được pháp luật điều chỉnh.

Chưa kể, rủi ro liên quan giao dịch tiền số hiện nay rất lớn. Ông Phan Đức Trung cho hay có tình trạng một số đơn vị thường xuyên tổ chức những hội thảo kín về tài sản mã hóa, lợi dụng hình ảnh của các tổ chức uy tín nhằm huy động vốn từ các nhà đầu tư cá nhân. Nhiều người dùng phản ánh tới VBA việc họ bị lừa đảo thông qua việc nạp, gửi tiền lên các nền tảng sàn giao dịch, ví tiền số không rõ thông tin như Mexc, BingX, Gate.io... Trong khi đó, việc truy vết hỗ trợ người dùng lại gặp khó bởi hầu hết các sàn đều có máy chủ ở nước ngoài hoặc từ chối làm việc với VBA. Đơn cử, một vụ tranh chấp 100.000 USDT (loại tiền kỹ thuật số) giữa người dùng với sàn Mexc đến nay vẫn rơi vào bế tắc.

Liên quan hướng tiếp cận khi xây dựng pháp lý cho tài sản mã hóa, trả lời phóng viên Báo Người Lao Động, ông Cao Đăng Vinh, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế (Bộ Tư pháp), cho hay các quốc gia trên thế giới có quy định khác nhau về điều chỉnh hoạt động của lĩnh vực này. Trong đó, chủ yếu tập trung quản lý sự lưu thông, giao dịch của tài sản mã hóa. Ngay tại Mỹ, quốc gia này đang áp dụng pháp luật hiện hành để quản lý, xử lý đối với từng trường hợp cụ thể, song song với đó là nghiên cứu khung pháp lý mới. "Trong các báo cáo gửi Chính phủ, Bộ Tư pháp đã cảnh báo các nguy cơ liên quan tiền số và thể hiện quan điểm không cấm, mà cần xây dựng khung pháp lý để quản lý, điều chỉnh đối với loại tài sản này" - ông Cao Đăng Vinh khẳng định. 

• Tiền số vào mùa "uptrend", bẫy lừa rình rập: Rủi ro từ khoảng trắng pháp lý
• Tiền số vào mùa "uptrend", bẫy lừa rình rập

Giải bài toán vốn cho nền kinh tế

Ông Trần Việt Hùng - nguyên Phó Chánh Văn phòng Trung ương Đảng, cố vấn cấp cao VBA - cho rằng việc sớm ban hành khung pháp lý sẽ giúp chuyển hóa giá trị của tài sản ảo và các tổ chức cung ứng dịch vụ tài sản ảo từ khu vực kinh tế ngầm sang nền kinh tế chính thức. Từ đó, không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi người dùng mà còn có thể giúp giải bài toán về vốn cho doanh nghiệp trong bối cảnh các kênh huy động vốn như chứng khoán, ngân hàng, trái phiếu... đều đang gặp khó khăn. "Hy vọng sau một năm nữa, khi nhắc về tài sản số và các loại hình tài sản ứng dụng công nghệ blockchain, chúng ta không chỉ nói về kinh tế ngầm, về giá Bitcoin tăng, mà sẽ nói về việc loại tài sản này và các tổ chức cung ứng dịch vụ liên quan đóng góp được bao nhiêu vốn trong nền kinh tế" - ông Hùng đặt vấn đề.