Vì sao có bị can không xử lý hình sự?

Cựu Phó Tổng Giám đốc Công ty Blue Sky và những lần hối lộ

Bản kết luận của cơ quan CA ngoài làm rõ sai phạm của 17 bị can, còn nêu về những người từng bị xử lý, kết án ở giai đoạn 1 vụ án. Trong số này có bà Nguyễn Thị Thanh Hằng, cựu Phó Tổng Giám đốc Công ty (Cty) Blue Sky.

Theo hồ sơ vụ án, Nguyễn Thị Thanh Hằng và Lê Hồng Sơn, Tổng Giám đốc Cty Blue Sky, được xác định đưa hối lộ tổng số tiền hơn 100 tỷ đồng. Tại giai đoạn 2, cơ quan CA kết luận, cuối tháng 5/2021, Nguyễn Thị Thanh Hằng đã liên hệ, đến phòng làm việc của Nguyễn Văn Văn, Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh Quảng Nam và phòng làm việc của Lê Ngọc Tường, cựu Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Nam.

Tại cuộc gặp, các bên đã trao đổi về các Cty của Hằng được cấp phép thực hiện chuyến bay đưa công dân Việt Nam từ nước ngoài hồi hương cách ly y tế tại Quảng Nam và nhờ hỗ trợ, tham mưu UBND tỉnh tiếp nhận công dân về cách ly y tế tập trung tự trả phí.

Sau đó, bà Hằng được các ông Văn và Tường đồng ý. Từ tháng 5/2021 đến tháng 1/2022, Văn và Tường đã phối hợp tham mưu cho UBND tỉnh Quảng Nam tiếp nhận công dân Việt Nam về trên 56 chuyến bay do Nguyễn Thị Thanh Hằng thực hiện đến cách ly y tế tại Quảng Nam. Ông Văn được Hằng 5 lần đưa tiền, tổng cộng 450 triệu đồng; ông Tường nhận 4 lần tiền từ Hằng, tổng cộng 400 triệu đồng.

Về hành vi đưa tiền cho hai bị can Văn và Tường, cơ quan CA cho rằng, giai đoạn 1 vụ án, bà Hằng đã bị xét xử về tội “Đưa hối lộ” trong đó có số tiền đưa hối lộ cho hai người này.

Cũng theo kết luận, bị can Vũ Hồng Quang, cựu Phó trưởng Phòng Vận tải hàng không, Cục Hàng không Việt Nam, Bộ Giao thông Vận tải, có nhiệm vụ tiếp nhận, xem xét ra quyết định cấp phép bay cho các hãng hàng không thực hiện các chuyến bay combo do DN tổ chức sau khi có sự phê duyệt của Văn phòng Chính phủ và Tổ công tác 4 Bộ, 5 Bộ.

Trong quá trình các DN triển khai thực hiện chuyến bay combo đưa công dân về nước, có một số chuyến bay DN không thuê được tàu bay cỡ lớn để chở hết số lượng khách được duyệt nên phải thuê hai tàu nhỏ dẫn đến phát sinh chi phí, trong khi vẫn còn ghế trống khách.

Để có thêm lợi nhuận, Nguyễn Thị Thanh Hằng, Nguyễn Tiến Mạnh - khi đó là Phó Giám đốc Cty Lữ hành Việt đã trao đổi, thỏa thuận và được ông Quang đồng ý cấp phép bay theo số lượng khách vượt so với văn bản đã được duyệt với chi phí 2 triệu đồng/khách.

Thực hiện thỏa thuận trên, ông Quang được Hằng biếu hơn 1,8 tỷ đồng; Mạnh đưa 170 triệu đồng. Sau khi nhận tiền, ông Quang đã chủ động chuyển khoản 4 lần, chia cho một cấp dưới tổng cộng 244 triệu đồng. Hành vi đưa hối lộ của Nguyễn Thị Thanh Hằng, Nguyễn Tiến Mạnh và hành vi nhận hối lộ của Vũ Hồng Quang đã bị xét xử ở giai đoạn 1 vụ án, nên không xem xét trong vụ án này. Ở giai đoạn 2 này, ông Quang bị xử lý về hành vi "Đưa hối lộ".

Những bị can tích cực khắc phục hậu quả

Theo kết luận điều tra vụ án “Chuyến bay giải cứu“ giai đoạn 2, các bị can đều thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, tích cực hợp tác với cơ quan điều tra; một số bị can có nhiều thành tích trong quá trình công tác; nhiều bị can tự nguyện nộp tiền khắc phục hậu quả...

Trong đó, bị can nộp tiền khắc phục hậu quả vụ án nhiều nhất là Vũ Hồng Quang, cựu Phó Phòng Vận tải hàng không, Cục Hàng không Việt Nam, nộp 8 tỷ đồng. Bị can này đã có hành vi đưa hối lộ 7,4 tỷ đồng để xin cấp phép chuyến bay đơn lẻ, hưởng lợi bất chính số tiền gần 20 tỷ đồng. Ở vụ án giai đoạn 1, bị can Vũ Hồng Quang đã bị xét xử về tội “Nhận hối lộ’’ với số tiền 1,9 tỷ đồng và nhận mức án 4 năm tù.

Quá trình điều tra cho thấy, bị can Vũ Hoàng Dũng (lao động tự do) chuyển 2,3 tỷ đồng cho Vũ Hồng Quang đưa hối lộ cho Phạm Trung Kiên, cựu Thư ký Thứ trưởng Bộ Y tế, để có được văn bản chấp thuận cho 236 công dân về nước, hưởng lợi 2,8 tỷ đồng. Bị can Dũng đã tự nguyện nộp số tiền 2,8 tỷ đồng khắc phục hậu quả.

Bị can Trần Thanh Nhã (lao động tự do) có hành vi đưa hối lộ 7,3 tỷ đồng để tác động, nhờ Phạm Trung Kiên giúp có được văn bản chấp thuận cho 461 công dân được về nước trên các chuyến bay đơn lẻ, hưởng lợi 8,2 tỷ đồng. Bị can Nhã đã tự nguyện nộp 2,5 tỷ đồng khắc phục hậu quả.

Nguyễn Mạnh Cương (Trưởng phòng Thương mại điện tử, một Cty cổ phần Thương mại hàng không) tự nguyện nộp hơn 2 tỷ đồng. Bị can Trần Tùng, cựu Phó Giám đốc Sở Ngoại vụ tỉnh Thái Nguyên, bị truy tố về tội “Nhận hối lộ”, số tiền 4,4 tỷ đồng và “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, trục lợi số tiền 3,2 tỷ đồng. Bị can Tùng đã nộp 700 triệu đồng để khắc phục hậu quả.

Trong vụ án, cựu Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Văn Văn đã nhận hối lộ số tiền 450 triệu đồng và đã nộp lại toàn bộ số tiền hưởng lợi bất chính này. Một số bị can nhận hối lộ khác: Lê Ngọc Tường, cựu Phó Giám đốc Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Nam, nộp lại toàn bộ số tiền 400 triệu đồng; Nguyễn Mạnh Trường, cựu chuyên viên Phòng Vận tải hàng không, Cục Hàng không Việt Nam, nộp lại 244 triệu đồng...

Đánh giá về nguyên nhân, điều kiện dẫn đến hành vi phạm tội, cơ quan điều tra cho rằng các bị can đã lợi dụng hoàn cảnh tình hình dịch bệnh Covid - 19 diễn biến khó khăn, phức tạp, chưa có tiền lệ. Các công dân Việt Nam bị mắc kẹt ở nước ngoài có nhu cầu về nước rất lớn nhưng thực tiễn chưa có quy trình, quy định cụ thể giải quyết.

Do đó, một số bị can là cán bộ ở các bộ, ban, ngành, địa phương liên quan vì động cơ vụ lợi, thiếu gương mẫu, rèn luyện, suy thoái về đạo đức, lối sống đã yêu cầu, thỏa thuận, nhận hối lộ trong việc đề xuất, phê duyệt chấp thuận chủ trương cách ly cho công dân về nước hoặc trục lợi thông qua quá trình làm thủ tục, xin cơ quan có thẩm quyền phê duyệt chấp thuận cho công dân về nước. Ngoài ra, có bị can lợi dụng vị trí công tác đã hướng dẫn, xúi giục, che giấu hành vi phạm tội của bị can khác, gây cản trở quá trình điều tra vụ án.

Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an sẽ có văn bản kiến nghị đến cơ quan, tổ chức chấn chỉnh, xử lý đối với các cá nhân có liên quan có dấu hiệu sai phạm nhưng không đến mức phải xử lý hình sự.